Z okazji obchodzonego dziś Międzynarodowego Dnia Eliminacji Przemocy wobec Kobiet mam przyjemność uczcić rozpoczęcie dorocznej kampanii “UNiTE na rzecz Eliminacji Przemocy wobec Kobiet”, zainicjowanej przez Sekretarza Generalnego ONZ w 2008 roku.
Kampania potrwa do 10 grudnia, Międzynarodowego Dnia Praw Człowieka i jest w tym roku prowadzona pod hasłem “Orange the World: Znajdź, Odpowiedz, Zapobiegaj, Zbieraj!”. Elementy kampanii są dostępne na stronie internetowej Komisji ds. Obywatelstwa i Równości Płci pod adresem https://www.cig.gov.pt/
W tym kontekście chciałbym podkreślić następujące środki wdrożone przez Portugalię w celu zwalczania przemocy wobec kobiet i dziewcząt w czasie pandemii COVID-19, a szczególnie przemocy domowej, wymienione w dokumencie “Portugal and the Promotion of Human Rights in Times of Pandemic of COVID-19” przygotowanym przez Krajową Komisję Praw Człowieka, dostępnym w języku angielskim na stronie internetowej https://direitoshumanos.mne.gov.pt/en/
- Środki mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa i wsparcia ofiarom przemocy domowej, w związku ze zwiększonym ryzykiem przemocy w czasie izolacji koniecznej do opanowania COVID-19;
- Z jednej strony szerokie rozpowszechnianie informacji (https://www.cig.gov.pt/acoes-noterreno/protocolos/violencia-domestica/) na temat usług i infolinii ze wsparciem, porad i alarmów bezpieczeństwa:
- Kampania #SecurityInisolation na portalach społecznościowych, w telewizji, radiu i prasie, przypominająca ofiarom o tym, że mogą prosić o pomoc, informująca o usługach wsparcia i ostrzegająca społeczność o konieczności zachowania czujności, pomocy i zgłaszania sytuacji przemocy domowej. Materiały te są również dostępne w 8 językach (arabski, bengalski, francuski, hindi, angielski, mandaryński, nepalski i rosyjski) oraz w języku migowym;
- Rozpowszechnianie lokalnych list kontaktowych struktur i rozwiązań istniejących w ramach powiatów i gmin;
- Rozpowszechnianie informacji i porad dotyczących bezpieczeństwa dla ofiar przemocy domowej w izolacji;
- Rozpowszechnianie porad tak, aby sąsiedzi byli czujni i pomocni;
- Promowanie rozwieszania i dystrybucji informacji w przestrzeniach publicznych, przy współpracy firm dystrybucyjnych, transportu, stacji benzynowych, aptek oraz we współpracy z gminami i służbami publicznymi;
- Publikacja informacji na temat środków zaradczych przyjętych na stronie internetowej Estamos ON;
- Rozpowszechnianie wytycznych prewencyjnych, uwrażliwienie świadomości społecznej i wzmacnianie znaczenia ujawniania przestępstw przemocy domowej przez Siły i Służby Bezpieczeństwa, poprzez ich oficjalne portale społecznościowe i regularną współpracę z mediami.
- Wzmocnienie i zróżnicowanie kanałów ułatwiających składanie wniosków przez ofiary:
- Udostępnienie krajowej infolinii – 800 202 148 (bezpłatna, działa 7 dni w tygodniu, 24 godziny na dobę);
- Stworzenie nowego adresu e-mail (violencia.covid@cig.gov.pt) dostępnej dla ofiar i specjalistów;
- Stworzenie przez Fundację Vodafone nowej, bezpłatnej i poufnej linii SMS 3060, aby ofiary mogły wysyłać pisemne prośby o pomoc;
- Ustanowienie mechanizmu koordynacji między Komisją ds. Obywatelstwa i Równości Kobiet i Mężczyzn (CIG) a siłami bezpieczeństwa, który umożliwia natychmiastowe wysłanie patrolu w celu zweryfikowania na miejscu przypadków uznanych za obarczone wysokim ryzykiem, zwiększając w ten sposób szybkość reakcji na wnioski o pomoc;
- Wdrożenie przez Policję Bezpieczeństwa Publicznego (PSP) operacji “Solidarność nie ma wieku”, która ma na celu wykrycie przypadków wrażliwości społecznej, o większej podatności fizycznej i psychicznej oraz podejrzeń o przestępstwa przemocy domowej lub innych, które atakują życie lub integralność fizyczną;
- Stworzenie, również przez PSP, specjalnego adresu mail o charakterze instytucjonalnym (violenciadomestica@psp.pt) w celu ułatwienia składania doniesień o złym traktowaniu i przemocy domowej, a tym samym przyczynienia się do wzmocnienia zapobiegania i zwalczania tego typu przestępstw podczas pandemii COVID-19.
- Wydawanie publikacji, plakatów i infografii rozpowszechnianych na portalach społecznościowych DGS, zawierających przesłania skierowane do ludności na temat sposobów promowania zdrowych stosunków w kontekście COVIDC19 oraz sposobów zwracania się o pomoc. Inicjatywy te wchodzą w zakres interwencji Narodowego Programu Zdrowia Dzieci i Młodzieży oraz Narodowego Programu Zapobiegania Przemocy w Cyklu Życia, który obejmuje Akcję na rzecz Zdrowia Dzieci i Młodzieży Zagrożonej oraz Akcję na rzecz Zdrowia w zakresie Płci, Przemocy i Cyklu Życia. Wyróżnione zostały następujące tematy:
o Promocja rodzicielstwa i zdrowych relacji;
o Ochrona dzieci i osób najbardziej wrażliwych;
o Jak ofiara może zwrócić się o pomoc.
- Wzmocnienie istniejących struktur i usług wsparcia dla ofiar:
- Utrzymanie działalności wszystkich służb odpowiedzialnych za wspieranie, udzielanie schronienia i transport ofiar, świadczonych przez Krajową Sieć Wspierania Ofiar Przemocy Domowej, uznanych za usługi podstawowe. Ponadto wydano zalecenia/wyjaśnienia w kontekście sytuacji kryzysowych (zwłaszcza w dziedzinie edukacji i zdrowia), określono potrzeby i reakcje w czasie pandemii i po jej wystąpieniu oraz udoskonalono narzędzia monitorowania, aby umożliwić ścisłe i regularne monitorowanie przypadków w sieci;
- Otwarcie dwóch tymczasowych, awaryjnych ośrodków opieki, z wolnymi miejscami dla 100 osób;
- Wydłużenie okresu przyjmowania w schroniskach i reagowania na nagłe przypadki;
- Zdefiniowanie schematu działania i powiązania między CIG i INEM dla podejrzanych przypadków COVID-19 w strukturach opieki i ochrony;
- Przyjęcie planów awaryjnych (w tym pomieszczeń izolacyjnych) i planów działania w strukturach wraz z pilnymi środkami zaradczymi, takimi jak:
– Tworzenie/wzmacnianie środków komunikacji/zdalnej pomocy, takich jak wideo-rozmowa, SMS, Messenger, WhatsApp i e-mail, utrzymywanie możliwość bezpośredniej pomocy w nagłych sytuacjach, z zespołami w razie sytuacji awaryjnych pracujących na zmianę;
– Monitorowanie sytuacji w ramach działań następczych z większą regularnością oraz przydzielanie zespołu do pilnych sytuacji i wniosków;
– Bliskie powiązanie z innymi służbami i gminami w celu zaspokojenia pilnych potrzeb w zakresie przyjmowania potrzebujących.
o Nawiązanie partnerstwa z różnymi podmiotami i firmami w celu zagwarantowania usług sieciowych dostaw niezbędnych towarów i zasobów w okresie zagrożenia oraz zapewnienia dzieciom przebywającym w ośrodkach możliwości udziału w zajęciach i na lekcjach zdalnych w szkołach;
o Intensyfikacja działań sił bezpieczeństwa w zakresie przemocy domowej w celu weryfikacji ewentualnych sytuacji wysokiego ryzyka oraz inicjowania działań na rzecz ochrony ofiar, uznając tego rodzaju przestępstwa za priorytetowe;
- Zacieśnienie współpracy między krajowym programem zdrowia psychicznego a krajową siecią wsparcia dla ofiar przemocy domowej w celu zapewnienia szybkiego wsparcia dla ofiar przemocy domowej ze strony regionalnych i lokalnych służb zdrowia psychicznego;
- Dostarczenie wszystkim komisjom ds. ochrony dzieci i młodzieży szczegółowych wytycznych dotyczących procedur w przypadkach przemocy domowej podczas pandemii;
- Mobilizacja wszystkich partnerów gospodarki społecznej, angażujących wszystkich specjalistów w identyfikację i kierowanie przypadków przemocy domowej, w szczególności w odniesieniu do ofiar szczególnie narażonych, osób starszych, dzieci i młodzieży;
- Decyzja, w kontekście uwolnienia środków ze zwrotów w ramach PT2020 oraz w celu wsparcia, w drodze wyjątku, płynności podmiotów, o dokonaniu płatności w formie zaliczek na poczet wniosków o zwrot złożonych przez beneficjentów (niniejsza decyzja w sprawie płatności jest wydawana po upływie 30 dni roboczych);
- Organizacja w maju 2020 roku spotkania z organizacjami zajmującymi się interwencją w kwestii okaleczaniem żeńskich narządów płciowych, którego celem była refleksja nad rzeczywistością w kontekście pandemii oraz określenie potrzeb i reakcji w perspektywie krótko- i średnioterminowej.
Pragnę również podkreślić, że w dniu dzisiejszym odbędzie się prezentacja Paktu Przeciwko Przemocy przez Komisję na rzecz Obywatelstwa i Równości Płci. Wirtualną prezentację, rozpoczynającą się o godz. 16.00 (15.00 w Portugalii kontynentalnej), można śledzić na platformie Zoom pod adresem https://us02web.zoom.us/j/87914826453, z udziałem J. E. Pani Minister Stanu Rady Ministrów oraz J.E. Pani Sekretarz Stanu ds. Obywatelstwa i Równości.
Luís Cabaço
Ambasador Portugalii w Warszawie
25 listopada 2020